Naraŭlanskaja altanka. Fota: SB. Biełaruś Siehodnia
Parkavaja altanka ŭ parku pry pałacy Horvataŭ u Naroŭli, jakuju časta prymajuć za majak, akazałasia paŭtareńniem pomnika staražytnarymskaj architektury — maŭzaleja Julijaŭ. Heta zaŭvažyŭ telehram-kanał «Spadčyna».
Pabudova była ŭźviedziena ŭ Hłanumie pryblizna ŭ 30-20 hadach da n. e. pradstaŭnikami ramanizavanaj halskaj siamji. Siońnia ad Hłanuma zastalisia tolki ruiny, jakija raźmieščany na samym poŭdni Francyi, niedaloka ad Avińjona.
Maŭzalej fundavali try braty, Siekst, Łucyj i Mark, syny niejkaha Haja Julija. Maŭzalej uzvodziŭsia ŭ pamiać ich baćki i dzieda. Siamja, vidać, atrymała rymskaje hramadzianstva za padtrymku, akazanuju Juliju Cezaru padčas Halskaj vajny. Raniej ličyłasia, što maŭzalej byŭ pabudavany paźniej dla plamieńnikaŭ impieratara Aŭhusta, jakija pamierli maładymi.
Maŭzalej Julijaŭ i ruiny tryumfalnaj arki rymskaha horada Hłanum. Fota: Wikimedia Commons
Pakolki pachavalnaja kamiera vyjaŭlena nie była, siońnia dakładna nie viadoma, ci sapraŭdy hetaja pabudova byli maŭzalejem, ci simvaličnaj mahiłaj — kienatafam.
Hłanumski maŭzalej vielmi padobny da maŭzaleja Istacydyjaŭ u tym ža horadzie, ale maje bolš vyciahnutyja praporcyi i bolš ciažkija abjomy.
Ruiny rymskaha horada Hłanuma. Fota: Wikimedia Commons
Kubičny nižni jarus, pakryty reljefami, traktavany jak sarkafah. Nad im, padobna da ŭračystaj tryumfalnaj arki ŭ honar junych hierojaŭ, padymajecca vysoki skrazny abjom — tak zvany tetrapiłon. Kožny jaho fasad u centry prarezany arkaj.
Hłanumski maŭzalej viančaje kruhły chram — manoptar. Fota: Wikimedia Commons
Viančaje kruhły chram — tak zvany manoptar (kruhły chram), u jakim da XVIII st. stajali statui abodvuch Julijaŭ. Mahčyma, jon byŭ zadumany jak paminalny chram.
Hłanumski maŭzalej dobra zachavaŭsia i tamu musiŭ być viadomym jeŭrapiejskim architektaram XIX stahodździa, jakija vyvučali architekturu na kłasičnych uzorach.
Hłanumski maŭzalej. Fota: Wikimedia Commons
Pałac Horvataŭ u Naroŭli byŭ pabudavany ŭ siaredzinie XIX stahodździa ŭ styli poźniaha kłasicyzmu. Jahony aŭtar na siońnia nie viadomy, ale viadoma, što słavuty vilenski architektar Tadevuš Rastvaroŭski, jaki mieŭ siabroŭskija i svajackija adnosiny z haspadarami siadziby, namalavaŭ eskizy scen z antyčnymi mifałahičnymi siužetami dla azdableńnia interjeraŭ. Ci nie moh jon pryŭnieści i ŭ park pry siadzibie troški antyčnych matyvaŭ?
Parkavaja altanka ŭ Naroŭli. Fota: Wikimedia Commons
Ramantyčnaja altanka ŭ Naroŭli, choć pierajmaje formy Hłanumskaha maŭzaleja, ale atrymałasia ramantyčna vytančanaj i ŭźniosłaj, praŭda, troški nieraŭnavažnaj pa abjomach. Vykarystańnie cehły zamiest naturalnaha kamieniu taksama zapatrabavała źmienaŭ — bolš ustojlivaj asnovy z mahutnymi kontrforsami.
Hety nievialiki pomnik architektury — jašče adno paćviardžeńnie mocnaj poviazi biełaruskaj kultury z suśvietnaj.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»Čytajcie taksama:
Adkul Łanhbard skapiravaŭ prajekt Opiernaha teatra ŭ Minsku?
Stalinki, sabory, miačeci. Čym rasijskaja architektura abaviazana Biełarusi
